Fantastyka
Książki
Historia polskiej fantastyki
Forlong Gruby - 1 stycznia, 1997W ubiegłym roku zmarł Profesor Antoni Smuszkiewicz. Żegnaliśmy go tutaj.
On oraz Andrzej Niewiadowski zrobili unikalną rzecz. Uporządkowali chaos. Pokazali że fantastyka, a w szczególności ta polska, nie wypadła spod ogona sroki. Pokazali więzi między tym co uwielbialiśmy czytać, co miało na okładkach roznegliżowane laski z mieczami, a tym co było nobliwe, doniosłe, patynowe, a o czym uczyliśmy się w szkole.
Nagle niczego nie trzeba było się wstydzić. Od zamierzchłych czasów największe nazwiska literackiego panteon pisały fantastykę! Ach cóż za ulga.
Chciałbym przekazać tę radosną nowinę dalej.
Zapragnąłem oddać obraz, jaki rysuje się w mojej wyobraźni, kiedy próbuję sobie wyobrazić jak wygląda historia polskiej fantastyki.
Nie będę ukrywał, że będąc prostym pracownikiem banku – najlepiej posługuję się Excelem. I to w nim zdołałem przygotować prosty schemacik. Infografikę, jeżeli ta nazwa nie obraża prawdziwych artystów grafiki.
A więc literatura to jest inspiracja. Inspiracje przebiegają w poszczgólnych nurtach.
Nurty
są trzy:
- Świry – to twórcy których twórczość jest odmianą artystycznego szaleństwa. Irracjonalość, uczucie. To ich główna domena.
- Grzeczni chłopcy (i dziewczęta) – to ci co zanim coś napiszą – wszystko przemyślą. Oczywiście zanim przemyślą, cały klimat się ulatania.
- Cwaniaczki – Ich przede wszystkim nakręca łobuzerka. Awanturnictwo i coś co wydaje im się przygodą. Oczywiście te przygody po wypraniu z emocji, szaleństwa, oraz intelektualnej podwaliny – mogą być nudne jak flaki z olejem. Ale chyba wielu cwaniaczkom to nie przeszkadza.
Na szczęście są twórcy którzy łączą te nurty i wtedy wychodzi coś całkiem ciekawego.
Kolejna typologia dotyczy opisywanego
przedmiotu, konwencji.
Karol Linneusz zaproponował takie:
- Groza (ikonka Freddiego)
- Surrealizm
- Metafizyka
- Hard SF (rakieta)
- Niewiadomoco – ostatni krzyk literackiej mody
- Cyberpunk (google)
- Humanizm (pan myśliciel)
- Zjawiska paranormalne
- Katastrofizm (grzyb atomowy)
- Mesjanizm
- Młodzieżowe tematy (urwis)
- Historia (hełm wojownika)
- Socjologia (świnia)
- Fantasy (elf)
- Groteska
- Przygoda (Indy)
Kto nie rozumie tej taksonomii – zapraszamy na korepetycje.
Dodatkowo wyróżniliśmy
taksonomię geograficzną.
Jest ona dość ważna, bo decyduje o pewnego rodzaju profilu środowisk literackich.
Cofając się do dawnych czasów – będąc ignorantem dzielę świat na Koronę, Ruś oraz Pogoń.
Im bliżej teraźniejszości zaczynam dostrzegać poszczególne województwa a nawet miasta.
Dla tych odległych czasów uznałem za stosowne wyróżnić
panie,
które ongi rzadko niestety były popularnymi literatami.
Ważne są też następujące po sobie
okresy:
- Pionierzy z czasów oświecenia
- Romantycy
- Wielcy XIX-wieczni prozaicy
- Przedwojenna bohema
- Powojenny paradygmat pseudonaukowy
- Złoty wiek Lema
- Epoka Gierka gdzie nabraliśmy kredytów i nakupiliśmy fajnych pisarzy
- Epoka Raportu z oblężonego miasta
- Lata 90-te gdzie wszystkim (?) zawładnął Maciej Parowski
- Potęgujące jaskrawe kolory pierwszej dekady wieku XXI
Strzałki prezentują bezpośrednie inspiracja, przenikanie się nurtów, przenoszenie oświaty kaganka.
Oprócz obrazków, to tutaj macie pełną listę.
Życzę udanego powtórzenia materiału przed kolokwium!
Redaktor Forlong Gruby
Forlong Gruby
Zapisz się, jeżeli chcesz dostawać informacje o nowych wpisach.
Zaproszenie od redakcji.
Jeżeli chcesz wyrazić polemikę.
Lub jeżeli w ogóle podoba Ci się nasze medium i chciałbyś przez nasz kanał coś wyrazić. Zapraszamy. Pisz do nas. Może się uda.
Nie musimy się zgadzać.
Albo inaczej – musimy się zgadzać co do jednego: pluralizm jest OK i każdy ma prawo do swoich poglądów.
Forumlarz kontaktowy
Subscribe
Login
0 komentarzy
